Abandoardiak [1925-1939] Mendearen mendeko artea

ABANGOARDIAK
 

1925-1939

Mendearen mendeko artea
 

REINA SOFÍA ARTE ZENTROAREN MUSEO NAZIONALEKO BILDUMAK
 

KOMISARIOATZA: Mª José Salazar
 

DATA:2004ko azaroaren 5etik 2005eko urtarrilaren 9ra

  "II Abangoardiak. 1925-1939" erakustaldia kubo-kutxa Aretoan jadanik ikusi ahal izan zen eta, bai publikoaren, bai kritika espezializatuaren aldetik, oso harrera ona izan zuen "I Mende Aldaketa. 1881-1925" izeneko erakusketaren jarraipena da. Aurreikusita dago bi erakusketa proiektuek jarraipena edukitzea bi proiektu gehiago erantsita, XX. mendean zehar egindako ibilbide bat osatu arte. Aipatutako proiektuok Arte Garaikideko Reina Sofia Museoaren (MNCARS) eta Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioaren (CECA) arteko lankidetza aberasgarriaren ondorioz sortu dira, izan ere, bi erakunde horiek ados jarri baitira arte modernoaren museo espainiar nagusiak dituen fondoen zati garrantzitsu bat herrialdeko hainbat tokitako aurrezki kutxen erakusketa aretoetan barrena bidaiatu ahal izateko.

   "II Abangoardiak. 1925-1939" erakusketa XX. mendeko artista nagusietako batzuek egindako margolanen eta eskulturen bilduma bat da, Madrilen burutu zen “Artista Iberiarren Elkarteko Lehenengo Erakusketa” izenekoarekin hasi zen atzartasun garaiko obrak, hain zuzen ere, biltzen dituena. Gertakari horrek abangoardia artearen zabalkuntza bultzatu zuen, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen ari zen eran, eta Espainian, hogeiko eta hogeita hamarreko urteetako arte berritzailea zabaldu zen aldia 1939. urtean amaitu zen, Espainiako Gerra Zibila amaitu zen urte berean. Arte horren suspertzeari buruz izango da multzoaren hurrengo erakusketa, "Mende baterako Artea” izenekoa.

   André Breton idazleak, Pariseko bere etxebizitza txikian, 1924an burutu zuen Surrealismoaren Manifestua plazaratu zenetik, artea esku hartzen hasi zen aldaketa  kolektiboaren indar handi gisa, eta aldaketa hori, bestalde, 1925etik 1939ra bitartean Europako politika, ekonomia edo kultur alorretan gertatzen ari ziren aldaketa erabakigarriekin batera gauzatzen ari zen. Izan ere, garai gogor haietan gertatutako nahaste eta gatazka hain nabarmenen ondorioz, hamar bat urte geroago, jenio sortzaile batzuen lanak argitara irten eta elkarren aberasgarri suertatu ziren. Jenio horien artean zeuden, besteak beste, Pablo Picasso, Juan Gris, Pablo Gargallo, Joan Miró edo Salvador Dalí. Eta artista haiek ibilitako arte-bideak mugimendu garrantzitsuak izan ziren, hala nola, surrealismoa, kubismoa, ultraismoa edo errealismo soziala.

   Nabarmendu nahi dugu, “Mende Aldaketa" izeneko aurreko erakusketarekin egin zuen bezala, oraingoan ere Kubo Aretoak MNCARSek aurkeztutako lanak Kutxa Bildumaren Fondoen bidez osatu dituela, eta era horretan, erakusketan islatzea lortu dugu Euskal Herrian ere izan zirela garai horrek irekitako bideetan ibili ziren hainbat artista garrantzitsuren lanak. Artista gogoangarri horiek Nicolás Lekuona, Jorge Oteiza, Narkis Balenciaga, Jesús Olasagasti, Gaspar Montes  Iturrioz, edo Daniel Vázquez Díaz izan ziren, besteak beste.

   Irudia, natura hila, paisaia, eta abstraktuak eta geometrikoak diren konposizio berriak, eta horiekin batera gerra, dira margolan, fotomuntaketa eta eskultura horietako askoren gai nagusiak. Horietan, garaiko kezkak eta oinarrizko arte-sintaxiak antzeman daitezke -surrealismo, kubismo, errealismo magiko eta adierazkorra- Reina Sofia Museotik etorritako obretan jadanik aditzera eman ditugunak

ERAKUSKETAKO ARTISTAK:

ÁNGELES ORTIZ, Manuel

BALENCIAGA, Narciso

BAROJA, Ricardo

BIANABE ARTIA, Bernardino

BLANCHARD, María

BORES, Francisco

BUÑUEL ,Luis

COSSÍO , Pancho

DALÍ, Salvador

DOMÍNGUEZ, Óscar

ECHEVERRIBAR, Genaro

FERNÁNDEZ, Luis

FERRER, Horacio

GARCÍA CONDOY, Honorio

GARGALLO, Pablo

GONZÁLEZ BERNAL, Juan José Luis

GONZÁLEZ, Julio

GRIS, Juan

ISMAEL, Juan

LACASA, Luis

LAGAR, Celso

LAGARDE, Eduardo

LANDI, Carlos

LASSO, Francisco

LEKUONA, Nicolás de

MAEZTU, Gustavo de

MALLO, Maruja

MARINEL.LO, Ramón

MARTINEZ ORTIZ, Nicolás

MIRÓ, Joan

MONTES ITURRIOZ, Gaspar

MORENO VILLA, José

OLASAGASTI, Jesús

OLIVARES, Alfonso de

OTEIZA, Jorge

PALENCIA, Benjamín

PELEGRIN, Santiago

PICASSO, Pablo

PONCE DE LEÓN, Alfonso

PRIETO, Gregorio

RODRÍGUEZ LUNA, Antonio

RUIZ, Cristóbal

SÁNCHEZ, Alberto

SERT, José Luis

TELLAECHE, Julián de

TORRES GARCÍA, Joaquín

URRUTIA, Genaro

VÁZQUEZ DÍAZ, Daniel

ZUMALABE, Jose Miguel

  BISITA GIDATUAK:

   Kuota:5€

     Euskaraz: asteartero 19:30ean eta  larunbatero 11:30ean

    Gazteleraz:  asteazkenero 19:30ean eta larunbatero 12:30ean  
 

     HITZALDIA:

        Abenduaren 9an 20:00etan 
 

"Surrealismoaren eragina abangoardia espainiarrean" hitzaldia

       Hizlaria: Lucía García de Carpi

Gaur-egungo Artearen Irakaslea Madrilgo Unibertsitate Konplutensean eta MNCARS-en bhildumetan oinarrituriko "Abangoardiak"

erakusketaren katalogoan joasoa dagoen "Abentura surrealista" testuaren egilea.

 Sarrera libre leku-kopuru bete arteo

BISITA GIDATUAK
 

Astelehenetik ostiralero
 

Euskaraz eta gazteleraz
 

 Ezinbesteko ada izena ematea  943 012 400 telefonoan edo Aretoan bertan

 Talde bakoitzeko kuota: 30€. / Gehien-gehienez 25 lagun talde bakoitzean.

ERAKUSKETA KATALOGOA 
 

II. ABANGOARDIAK
 

1925-1939

Egilea:

Ana Martínez de Aguilar
 

Hizkuntzak: euskaraz eta gazteleraz  
 

Orrialde-kop.: 278
 

Argitaratze-urtea: 2003

ISBN: 84-7580-672-4

30€ (BEZa barne)